Czym jest karta graficzna w laptopie?
Karta graficzna jest częścią laptopa odpowiadającą za renderowanie obrazu, który później trafia do wyświetlacza.
Rodzaje kart graficznych w notebookach.
W laptopach można spotkać 2 rodzaje kart graficznych. Wyróżnia się układy GPU zintegrowane oraz oddzielne układy – dedykowane karty graficzne. Dedykowane układy graficzne mogą się znajdować na kartach rozszerzeń – karty MXM lub być wlutowane bezpośrednio w płytę główną. Zintegrowane układy graficzne mogą być umieszczone w moście na płycie głównej lub w procesorze.
Co to jest układ BGA i jaki ma związek z kartą graficzną?
BGA z ang. Ball Grid Array to typ obudowy układu scalonego, która pozwala na jego montaż za pomocą spoiwa lutowniczego w postaci kulek znajdujących się na spodzie układu. Właśnie w taki sposób montowane są układy GPU oraz kości pamięci w kartach graficznych. Takie rozwiązanie pozwala zmniejszyć ilość miejsca potrzebną na połączenie układu, ale bardzo utrudnia naprawę i wymianę tego rodzaju układu.
Wymiana układu czy reballing?
Oczywiście wymiana układu na nowy. W 99% przypadków niepoprawne działanie karty graficznej spowodowane jest uszkodzeniem rdzenia układu, a nie jego połączenia z płytą główną. Wynika to z budowy układu graficznego – rdzeń układu połączony jest za pomocą kulek z laminatem układu, a laminat za pomocą kulek połączony jest z płytą główną. Reballing polega na wymianie kulek między układem, a płytą główną, więc wlutowany zostaje układ, który jest uszkodzony.
Zintegrowana, czy dedykowana karta graficzna.
W obecnych czasach w komputerach montowane są w większości procesory ze zintegrowanym układem graficznym. Jest to idealne rozwiązanie dla osób, które nie potrzebują wysokiej wydajności pod kątem renderowania grafiki – nie grają w najnowsze gry, nie zajmują się fachowo obróbką obrazu. Taka grafika sprawdzi się przy pracy biurowej, oglądaniu filmów i graniu w proste lub starsze gry. W przeciwnym wypadku niezbędna będzie dedykowana karta graficzna.
Czy w laptopie można wymienić kartę graficzną na lepszą. Karty MXM?
Tak, ale bardzo rzadko i nie jest to zalecane. W laptopach, które posiadają złącze MXM możliwa jest wymiana całej karty graficznej, gdyż jest to osobna karta rozszerzeń korzystająca z magistrali PCI Express. Należy jednak wziąć pod uwagę, że karta musi być kompatybilna z laptopem i mieć zapewnione odpowiednie chłodzenie. Należy także zwrócić uwagę na niebezpieczeństwo zakupu karty graficznej, gdyż może się okazać, że była ona podgrzana/regenerowana i szybko się zepsuje.
Przyczyny usterek kart graficznych w notebookach:
- uszkodzenie mechaniczne
- utlenianie się spoiwa lutowniczego i degradacja połączeń
- zwarcie na płycie głównej
- przegrzanie układu
Objawy uszkodzenia karty graficznej w laptopie:
- kwadraty, prostokąty, ekran podzielony na kilka części, artefakty wyświetlane na ekranie
- komputer nie uruchamia się, jest czarny ekran, świecą tylko diody
- podczas uruchamiania się systemu pokazuje się bluescreen
- laptop wyłącza się pod obciążeniem
- sterownik karty graficznej nie instaluje się prawidłowo lub przestaje działać
Opis wymiany karty graficznej (wymiana układu BGA na nowy):
- Odłączenie zasilania, wyciągnięcie baterii
- Rozkręcenie laptopa, odłączenie taśm, wyciągnięcie płyty głównej
- Demontaż podzespołów przymocowanych do płyty głównej, folii zabezpieczających płytę główną
- Preheat zone - wygrzanie laminatu płyty głównej lub karty graficznej w celu pozbycia się resztek wilgoci.
- Thermal soak zone - etap zwiększania temperatury i aktywacji topnika
- Reflow zone - etap, w którym temperatura osiąga szczytową wartość, a spoiwo łączące układ BGA z płytą główną zostaje roztopione. Demontaż układu.
- Cooling zone - stopniowe wychładzanie laminatu płyty głównej lub karty graficznej.
- Oczyszczenie pól lutowniczych z resztek starego spoiwa i topnika. Sprawdzenie stanu laminatu oraz pól lutowniczych.
- Połączenie kulek cynowych z polami lutowniczymi poprzez wygrzanie układu BGA jak w pkt 4-8. Oczyszczenie układu z pozostałości topnika oraz weryfikacja połączeń kulek cynowych z układem.
- Umieszczenie oraz wypozycjonowanie układu na laminacie płyty głównej lub karty graficznej.
- Montaż układu poprzez połączenie kulek cynowych z polami lutowniczymi laminatu dokładnie jak w pkt 4-8.
- Czyszczenie wnętrza obudowy
- Czyszczenie układu chłodzenia, wymiana past termoprzewodzących
- Montaż podzespołów oraz folii zabezpieczających przytwierdzonych do płyty głównej
- Montaż płyty głównej w obudowie, podłączenie taśm sygnałowych
- Sprawdzenie poprawności podłączenia podzespołów i stanu części wewnątrz obudowy
- Montaż obudowy
Testy wykonywane po wymianie układu graficznego:
- reakcje na standardowe przeciążenia
- testy organoleptyczne
- sprawdzenie poprawności wyświetlania obrazu
- sprawdzenie regulacji podświetlenia
- testy obciążeniowe i wydajnościowe
Dodatkowo wykonujemy podstawowe sprawdzenie:
- działania klawiatury
- funkcjonowania touchpada
- portów USB
- sprawdzenie portu JACK
- testy portów USB
- mocowania zawiasów
- wysokości temperatur
- dysku twardego i działania systemu
- działania pamięci RAM
- stopnia zużycia baterii
Czynności dodatkowe:
- uzupełnienie i dokręcenie poluzowanych śrub
- uzupełnienie zaślepek
- oczyszczenie obudowy z kurzu
- sporządzenie opisu naprawy